На ден 04.11.2021 година се одржа билатерален состанок со колегите на SMATSA за размена на искуства во доменот на технологии за оперативни работи, инвестиции и модернизација на нашите системи.

Во однос на Cоvid импактот дискутирано беше за моменталната состојба врз нашиот авио сообраќај во оваа 2021 година и финасиската состојба, нашите планови и очекувања за наредната сезона 2022 година ,вклучување и имплементација на SECSI FRA иницијативата и измени во LoA ( меморандум за соработка).

Контролори на летање предводени од Претседателот на Управниот Одбор на АД “М-НАВ”, а на покана на SECSI FRA групација како и Аlbcontrol присуствуваа на регионалниот состанок во Тирана во периодот од 18-20 октомври. Тема на состанокот беше инцијативата за заедничко југоисточно небо, воздушен простор на слободно планирање на лет (SECSI FRA). На регионалниот состанок присуствуваа претставници од давателите на услуги за воздухпловна навигација од Словенија, Хрватска, Босна и Херцеговина и Албанија.

Овој регионален состанок беше од особена важност за М-НАВ зошто на него се официјализираше приклучувањето на Република Северна Македонија и на Албанија кон оваа иницијатива. Она што даде дополнителна тежина на овој состанок е што истиот претставуваше добра можност да се дискутираат и оперативни прашања поврзани со оваа иницијатива со која ќе им се понудат опции за најкуса рута на корисниците на воздушниот простор, од што ќе произлезат значајни придобивки долж југоисточната оска (South East Axis), а кои придобивки беа предмет на дискусија овој состанок. Исто така се разговараше и за спорниот момент во функционирањето на нашиот систем кој не процесира FPL, па постојат три точки за outbound сообраќај кон Тирана.

Истотака на овој состанок се оствари средба со Генералниот директор на Аlbcontrol- Хантин Бонати со кого се разговараше за финално формално решение за делегирање на дел од воздушниот простор над Охридско езеро за потребите на М-НАВ при давање на воздухопловни услуги од страна на АКЛ Охрид како и воспоставување на директна теле-врска помеѓу АКЛ Охрид со Албконтрол.

М-НАВ продолжува да остварува регионални состаноци низ регионот со цел ефикасно имплементирање на оваа иницијатива

Воздухопловниот сектор е еден од најпогодените со појавата на вирусот SARS-CoV 2. Од почетокот на кризата сите чинители напорно работат на нормализирање на сообраќајните текови и враќање на бројот на летови и патници на ниво од пред кризата, односно на ниво од 2019 година која во овие услови се зема за референтна година.

Очигледно е дека со процесот на имунизација на населението и укинувањето на рестрикциите за патувањa поставени од државите мошне успешно се ублажуваат последиците од Covid-19 кризата која минатата година значително го погоди воздухопловниот сектор кој претрпе финансиска штета од огромни размери.

Еуроконтрол во целиот овој период се обидува да помогне со своите ресурси вклучително и со изработка на краткорочни сценарија и долгорочни прогнози за очекуваните нивоа на сообраќај со цел да им помогне на давателите на услуги да го оптимизираат своето работење и да допринесат соодветно во нормализација на сообраќајот. Во својата прогноза од месец октомври 2021г., со коja се опфаќа периодот од 2021г. до 2027г. има разработено три можни сценарија: “High”сценарио кое е оптимистично и истото ќе се реализира со понатамошна масовна вакцинација во Европа, но и глобално, со координиран меѓурегионален приод, релаксирани рестрикции за патување со што меѓурегионалните протоци на воздушен сообраќај ќе се рестартираат до средината на 2022 година. “Baseline” сценариото е слично, но со проток на воздушниот сообраќај надвор од Европа кој се враќа во нормала многу бавно па така се очекува само бизнис летовите да се вратат на нивото од 2019г во 2023г.. Согласно пак најпесимистичното “Low” сценарио се очекува обемот на воздушниот сообраќај од 2019г. да се врати до крајот на 2027г.

Она на што М-НАВ особено се гордее е тоа што во текот на месец август 2021г. речиси и го достигна High сценариото и се забележува намалување на воздушниот сообраќај од -7.8% во однос на 2019та година истиот месец, по што следеше благ пад на обемот на воздушен сообраќај и во текот на месец септември намалувањето на воздушниот сообраќај е -11.9% во однос на истиот месец во 2019та година, за да во месец октомври М-НАВ конечно после повеќе од една и пол година бележи дури и пораст на воздушниот сообраќај од 1.3% во споредба со месец октомври во 2019та година. Со ова Република Северна Македонија за месец Октомври 2021 година е земја со најголем обем на пораст на прелети споредено со 2019 година на ниво на земји членки на ЕCAC.

М-НАВ се надева дека овој тренд на зголемување на воздушниот сообраќај ќе продолжи и понатаму и остануваме максимално посветени на безбедно давање услуги на нашите клиенти.

Извор: EUROCONTROL

Европската воздухопловна платформа бара М-НАВ да се приклучи кон инцијативата за заедничко југоисточно небо, воздушен простор на слободно планирање на лет (SECSI FRA), што подразбира користење на најкусата рута во нашиот регион, со што ќе се заштити животната средина, а притоа преку нудење на опции за најкуса рута на корисниците на воздушниот простор ќе им се понудат значајни придобивки долж југоисточната оска (South East Axis). Концептот за FRA датира од 2008 година и приближно 50 ОБКЛ (АССs) го имаат целосно или делумно имплементирано концептот за воздушен простор на слободно планирање на лет. Со ова се надминува првичниот таргет од 35 ОБКЛ (АССs), утврден со Network Manager Performance Plan.

Во поголемиот дел од европскиот воздушен простор се очекува FRA –то да се имплементира до 2021/2022. Овој прогрес е резултат на исклучително блиската соработка меѓу Мрежниот Менаџер на Еуроконтрол, давателите на услуги за воздухопловна навигација, воените партнери и корисниците на воздушен простор. Европа е првиот регион во светот каде е имплементиран целосно концептот за FRA, иако иницијативите за ефикасност на летот егзистираат во различни форми и во другите делови на светот, како што се Северна Америка и Австралија.

Оваа иницијатива има позитивно влијание во однос на зачувување на животната средина, бидејќи вака се остварува пониска емисија на СО2 како и се намалува потрошувачката на гориво, а притоа и патниците уживаат бенефит, добивајќи помало време на летање.

Северна Македонија (М-НАВ) и Албанија (Албконтрол) секој ден прават напори овој важен проект да се реализира оперативно на 2 декември, 2021.

На оваа дата следната мапа ќе претрпи измени.

Животната средина претставува богатство за целото човештво. Во оваа насока сите заедно придонесуваме за доброто на генерациите кои ќе го наследат она што ние го чиниме.

На 18.05.2021 година, Претседателот на Управниот Одбор во М-НАВ и Извршен Директор на СВН – Г-дин Fahrudin Hamidi и Извршниот Директор за финансиски и правни работи, развој и инвестиции – Г-дин Migjen Salmani, во седиштето на ANSA во Приштина, Косово остварија средба со членовите на менаџментот на ANSA, предводени од Г-дин, Bahri Nuredini, Генерален Директор.

На состанокот овие соседни даватели на услуги за воздухопловна навигација разговараа за моменталната состојба со авио сообраќајот и кризната состојба која настана поради огромниот пад на авио сообраќајот како резулат на Ковид-19 пандемијата, како и за мерките и активностите превземени со цел надминување на истата за да се овозможи непречено и редовно одвивање на воздушниот сообраќај, воедно се разговараше и за идните стратешки видувања на двата провајдери во делот на давање на безбедни навигациони услуги со цел да се максимизира искористеноста на постоечките взаемни ресурси (човечки, технички и процедурални ресурси), а притоа да се намалат трошоците.

Секој безбеден лет е нова потврда дека АТСЕП персоналот, а тоа се оние професионалци кои се грижат за техничките средства, уредите и опремата за давање услуги на воздухопловната навигација, е добро обучен и согласно високите стандарди ги извршува обврските. Воздухопловните техничари и инженери, кои се задолжени за поставување, одржување, контрола и мониторирање на системите и уредите во системот на контрола на летање, се всушност одговорни за прецизност, интегритет, расположливост и непречено работење на системите и инструментите без кои авијација не би можела да се одвива. Без податоците од овие уреди, пилотите не би можеле да ги извршуваат нивните обврски а контролорите на летање не би можеле да даваат инструкции, одобрувања и слично.

За професионално унапредување на АТСЕП персоналот се грижи МАТТА, Здружението на воздухопловно-технички персонал во системот на контрола на летање (Macedonian Air Traffic Technical Electronics Association). МАТТА веќе 25 години ја застапува државата во Меѓународната федерација на здруженија на воздухопловно-технички персонал за безбедност на воздушниот сообраќај (IFATSEA), која соработува со Светската организација за цивилно воздухопловство (ICAO) во областа на стандардите и препораките за работата на воздухопловно-техничкиот персоналот за безбедност на воздушниот сообраќај (ATSEP – Air Traffic Saffety Electronics Personnel).

МАТТА активно учествуваше во изработката на тренинг прирачникот за работа на АТСЕП персоналот, кој е официјален документ на Светската организација за цивилно воздухопловство – ICAO. Како држава чиј АТСЕП персонал посетува пропишани тренинзи и проверки на знаење, значајно придонесовме во поставување на тренинг-правилата за АТСЕП во светски рамки.

Со задоволство можеме да кажеме дека како резултат на долгогодишната работа и залагања, наскоро АТСЕП персоналот ќе стане лиценциран персонал на светско ниво, запишан во Анекс 1 документот на ИКАО.

Досега како Здружение сме организирале состанок на Бордот на директори на IFATSEA, Генерално собрание со делегати од цел свет, Собрание на европската група на IFATSEA, како и состанок на наш член со Претседателот на ICAO во седиштето на ICAO. Здружението редовно има презентации на годишните собранија на IFATSEA и продолжуваме да бидеме активни во новите проекти на меѓународната асоцијација.

Здружението MATTA, на покана на регионалниот директор за азиско-пацифичкиот регион и водач на проект, Сентхиввел Баласубраманиан, зема активно учество во сите фази на подготовката и истражувањето на студијата „Човечки фактори на АТСЕП, фактори и контра мерки“. Студијата и анализата беше спроведена во фази и траше една година, преку истражување, вебинари и интензивна работа. За жал поради Ковид пандемијата 2020 година помина без генерално годишно собрание на кое се сублимира работата на вака важни проекти. Сепак, Студијата беше завршена и стана официјален документ на ИКАО. Резултатите од студијата се јасно дефинирани фактори, конечни консолидирани мерки и предлози за подобрување на состојбата во оваа област со цел подобрување на безбедносната култура и професионалното ангажирање на персоналот на АТСЕП. Оваа студија треба да помогне при планирање, организирање на работа и разбирање на описот на работата на оваа професија. Тоа е важно не само за АТСЕП персоналот, туку и за разни меѓународни институции, воздухопловни власти, контрола на летање и други заинтересирани граѓански воздухопловни институции.

МАТТА продолжува со активностите за јакнење на професионалноста на АТСЕП персоналот, подобрување на условите за тренинг, надградба на знаењата како и подобрување на условите за работа. Се ова е за нас мотив кој ни дава сила и не охрабрува за што поголем ангажман, затоа што само така можеме да го оствариме врвниот приоритет – одржување на високо ниво на безбедноста на воздушниот сообраќај.

Линк до студијата
.